Γενικά, ο ύπνος είναι σημαντικός για την εύρυθμη λειτουργία του εγκεφάλου. Ποια είναι, όμως, η σχέση του ύπνου με τη μνήμη, πιο συγκεκριμένα; Ο επαρκής ύπνος μάς καθιστά έτοιμους να επεξεργαζόμαστε όλες τις καινούργιες πληροφορίες όταν ξυπνάμε, ενώ συμβάλλει στην ενοποίηση αυτών των νέων πληροφοριών σε αναμνήσεις και στην αποθήκευσή τους στον εγκέφαλό μας.Ο ύπνος, λοιπόν, είναι απαραίτητος για να εδραιωθεί μια ανάμνηση και να μπορεί να ανακληθεί στο μέλλον.
Στάδια ύπνου και μνήμη
Ο κύκλος του ύπνου ενός υγιούς ενήλικα αποτελείται από τέσσερα στάδια. Τα τρία πρώτα ονομάζονται στάδια NREM (Non-Rapid Eye Movement sleep) και το τελευταίο αποτελεί το στάδιο REM (Rapid Eye Movement sleep). Από τα στάδια NREM, τα δύο πρώτα θεωρούνται ελαφρύς ύπνος NREM, ενώ το τρίτο βαθύς ύπνος NREM.Τα τρία στάδια NREM προετοιμάζουν τον εγκέφαλό μας να μάθει νέες πληροφορίες την επόμενη μέρα. Επίσης, κατά τη διάρκεια του ύπνου NREM, ο εγκέφαλος ταξινομεί τις διάφορες αναμνήσεις από την προηγούμενη ημέρα, φιλτράροντας τις σημαντικές και εξαλείφοντας τις περιττές. Οι επιλεγμένες αναμνήσεις γίνονται πιο συμπαγείς καθώς ξεκινά ο βαθύς ύπνος NREM, διαδικασία η οποία συνεχίζεται και κατά τη διάρκεια του ύπνου REM.
Έλλειψη ύπνου και μνήμη
Στην περίπτωση του ανεπαρκούς ή κακού ύπνου, επηρεάζεται σημαντικά η λειτουργία του εγκεφάλου, και επομένως και η μνήμη. Για την ακρίβεια, με δεδομένο ότι ο εγκέφαλος δεν έχει τον απαιτούμενο χρόνο για να οργανώσει τις πρόσφατες πληροφορίες και να παγιώσει τις αναμνήσεις, η δυσκολία ανάκλησης γεγονότων και πληροφοριών συνοδεύουν συχνά την έλλειψη ύπνου.Μελέτες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι, όπως οι ενήλικοι, έτσι και τα παιδιά έχουν πιο δυνατή μνήμη μετά από έναν καλό βραδινό ύπνο.
Διαταραχές ύπνου και μνήμη
Ορισμένες διαταραχές ύπνου σχετίζονται, επίσης, με προβλήματα μνήμης, καθώς μπορεί να επιδρούν αρνητικά στον σχηματισμό και την εδραίωση των αναμνήσεων.
Για παράδειγμα:
- Η αϋπνία, η οποία ορίζεται ως επίμονη δυσκολία έλευσης ή διατήρησης του ύπνου, επιδεινώνει τις γνωστικές λειτουργίες στη διάρκεια της ημέρας, μεταξύ των οποίων και τη λειτουργία της μνήμης.
- Οι διαταραχές ύπνου που οδηγούν σε υπερβολική υπνηλία την ημέρα, όπως η ναρκοληψία, φαίνεται ότι μπορεί να προκαλέσουν κενά μνήμης.
- Η υπνική άπνοια, η οποία χαρακτηρίζεται από την προσωρινή διακοπή της αναπνευστικής οδού κατά τη διάρκεια του ύπνου, είναι πιθανό να επηρεάσει τη διαδικασία εμπέδωσης της μνήμης και της ανάκλησης ορισμένων αναμνήσεων.
Συμβουλές για ποιοτικό ύπνο
Προκειμένου να απολαμβάνουμε ποιοτικό ύπνο και να έχουμε δυνατή μνήμη:
- Κοιμόμαστε και ξυπνάμε την ίδια ώρα κάθε μέρα.
- Ολοκληρώνουμε το φαγητό δύο με τρεις ώρες πριν τον ύπνο.
- Αποφεύγουμε την καφεΐνη, το αλκοόλ και τη νικοτίνη αργά το βράδυ.
- Δεν βλέπουμε τηλεόραση, δεν χρησιμοποιούμε τον υπολογιστή στο κρεβάτι και, γενικώς, αποφεύγουμε κάθε δραστηριότητα που μπορεί να μας προκαλέσει υπερένταση.
- Κάνουμε ένα ζεστό μπάνιο, διαβάζουμε ένα βιβλίο, πίνουμε ένα ρόφημα χωρίς καφεΐνη.
- Δημιουργούμε ένα χαλαρωτικό περιβάλλον στο υπνοδωμάτιο (μέση θερμοκρασία, χαμηλός φωτισμός, ησυχία).
- Ασκούμαστε τακτικά, αλλά τουλάχιστον τρεις ώρες πριν την κατάκλιση.
Η Valetonina® αποτελεί έναν πρωτοποριακό συνδυασμό κατάλληλο για την αντιμετώπιση της αϋπνίας με φυσικό τρόπο.
Διαθέτει έναν καινοτόμο σχεδιασμό, ο οποίος επιτρέπει την απελευθέρωση των δύο συστατικών της σε διαφορετικούς χρόνους. Η επικάλυψη του δισκίου, η οποία περιέχει τη μελατονίνη, διαλύεται γρήγορα συμβάλλοντας στη μείωση του χρόνου που απαιτείται για να αποκοιμηθούμε. Στο εσωτερικό του δισκίου, δηλαδή στον πυρήνα, βρίσκεται η βαλεριάνα, η οποία απελευθερώνεται σε δεύτερο χρόνο προσφέροντας έναν παρατεταμένο και ήρεμο ύπνο κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Πηγές
https://www.sleepfoundation.org/how-sleep-works/memory-and-sleep
https://www.webmd.com/sleep-disorders/sleep-deprivation-effects-on-memory
