Μπορεί να αποδειχτεί εξαιρετικά ενοχλητική. Μας κάνει να νιώθουμε φουσκωμένοι, να έχουμε ένα “βάρος” στην κοιλιά και, τελικά, να χάνουμε τη διάθεσή μας. Η δυσκοιλιότητα μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής μας, αλλά και τη σωματική και ψυχική μας υγεία, γι’ αυτό και είναι στο χέρι μας να την αντιμετωπίσουμε. Υπάρχουν γι’ αυτό φυσικές λύσεις που μπορούν εύκολα να μας λύσουν τα χέρια (και το έντερο…).

της Μαρίας Λυσάνδρου, δημοσιογράφου Υγείας

Ας ξεκινήσουμε με τα βασικά: Δυσκοιλιότητα θεωρείται η κατάσταση κατά την οποία το άτομο έχει λιγότερες από τρεις κενώσεις την εβδομάδα ή αναγκάζεται να εφαρμόσει σημαντική πίεση κατά την αφόδευση. Σύμφωνα με τους ειδικούς, “δυσκοίλιος” χαρακτηρίζεται κάποιος που παρουσιάζει δύο από τα ακόλουθα συμπτώματα για τουλάχιστον τρεις μήνες: σκληρά κόπρανα, αίσθημα ατελούς κένωσης, αίσθημα ορθοπρωκτικής απόφραξης και 1-2 κενώσεις την εβδομάδα. Άλλα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν πόνο ή κράμπες στην κοιλιά, πρήξιμο, ναυτία, αλλά και απώλεια της όρεξης.
Αν η δυσκοιλιότητα είναι χρόνια, είναι πιθανό να προκύψουν στην πορεία και άλλα συνοδά προβλήματα, όπως αιμορραγία κατά την κένωση, αλλά και εμφάνιση αιμορροΐδων. Επιπλέον πιθανές “επιπλοκές” που φέρνει η χρόνια δυσκοιλιότητα είναι η κακή ποιότητα ζωής, ενώ δεν αποκλείεται και η εκδήλωση κατάθλιψης.

Τι την προκαλεί
Οι αιτίες εμφάνισης της δυσκοιλιότητας ποικίλλουν. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια μια βασική αιτία αποτελεί ο απαιτητικός τρόπος ζωής μας, η κακή διατροφή (συνήθως εξαιτίας του τρόπου ζωής μας, ο οποίος δεν μας αφήνει χρόνο να τραφούμε σωστά), ενώ σε κάποιες περιπτώσεις και η λήψη κάποιας φαρμακευτικής αγωγής (συχνά αντικαταθλιπτικών, αντισπασμωδικών, διουρητικών χαπιών κ.ά.).
Ειδικότερα στο θέμα της διατροφής, η μη πρόσληψη αρκετών φυτικών ινών μπορεί να ευθύνεται για την εκδήλωση δυσκοιλιότητας. Προϊόντα με χαμηλή ή καθόλου περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, όπως τα τρόφιμα με πολλά λιπαρά (π.χ. τυρί πλήρες σε λιπαρά, αυγά ή λιπαρό κρέας), τα επεξεργασμένα φαγητά που περιέχουν πολλά συντηρητικά (π.χ. κονσέρβες, κατεψυγμένα φαγητά, προπαρασκευασμένα γεύματα) και τα fast food ή τα πατατάκια συνήθως ερεθίζουν το έντερο, προκαλώντας γαστρεντερικές διαταραχές.
Στο πλαίσιο του σύγχρονου τρόπου εντάσσεται και η έλλειψη σωματικής άσκησης, η οποία φαίνεται να παίζει επίσης ρόλο στην εμφάνιση δυσκοιλιότητας. Μελέτες έχουν δείξει, μάλιστα, ότι άνθρωποι ιδιαίτερα ενεργοί σωματικά, όπως π.χ. οι μαραθωνοδρόμοι, συγκεντρώνουν ελάχιστες πιθανότητες να εκδηλώσουν δυσκοιλιότητα, συγκριτικά με άλλους. Άλλη μελέτη θέλει την αύξηση της κίνησης στους ενήλικες να συμβάλλει στη βελτίωση της δυσκοιλιότητας. Αντιθέτως, άτομα που περνούν πολλές ώρες της ημέρας καθισμένα σε μια καρέκλα, εμφανίζουν μεγαλύτερο ρίσκο εμφάνισης της συγκεκριμένης διαταραχής.
Στην εμφάνιση δυσκοιλιότητας είναι πιθανό να συντελέσει και η ύπαρξη κάποιας λειτουργικής εντερικής δυσκολίας, όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, κατά το οποίο το άτομο μπορεί να παρουσιάζει κοιλιακό άλγος, φούσκωμα ή και αλλαγές στη συχνότητα των κενώσεων. Aν υπάρχει παράλληλα σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, η δυσκοιλιότητα μπορεί να παρουσιάσει διακυμάνσεις. Είναι, δε, πιθανό τις περιόδους που δεν εκδηλώνεται η δυσκοιλιότητα, να υπάρχουν διάρροιες.
Μία πολύ σημαντική παράμετρος, τέλος, για την εμφάνιση δυσκοιλιότητας είναι η αφυδάτωση και η ανεπαρκής κατανάλωση νερού (κυρίως). Άλλα υγρά που μπορούν να βοηθήσουν το έντερο είναι οι φυσικοί χυμοί φρούτων και λαχανικών, καθώς και οι σούπες. Προσοχή, όμως, καθώς η μεγάλη κατανάλωση κάποιων άλλων υγρών μπορεί να έχει τα αντίθετα αποτελέσματα, αυξάνοντας το ρίσκο εμφάνισης δυσκοιλιότητας. Τέτοια υγρά είναι το αλκοόλ, ο καφές και τα αναψυκτικά που περιέχουν καφεΐνη.

Τι μπορούμε να κάνουμε
Η βασικότερη αλλαγή στην οποία πρέπει να προχωρήσουμε είναι η τροποποίηση του διαιτολογίου μας – ειδικά αν ανήκουμε στην κατηγορία εκείνων που το πρόγραμμά τους δεν τους επιτρέπει να ετοιμάζουν μόνοι τα γεύματά τους και καταφεύγουν συχνά είτε σε fast food, είτε στην αγορά έτοιμων γευμάτων.
Ενδείκνυται, λοιπόν, να εντάξουμε στο διαιτολόγιό μας τροφές, όπως αποξηραμένα δαμάσκηνα, τα οποία είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, καθώς και φρούτα όπως μήλα, αχλάδια, ακτινίδια, σύκα και εσπεριδοειδή (π.χ. πορτοκάλια και γκρέιπφρουτ).
Τα λαχανικά, επίσης, θα πρέπει να αποκτήσουν μια τιμητική θέση στο τραπέζι μας. Το σπανάκι, το μπρόκολο και τα λαχανάκια Βρυξελλών είναι καλές επιλογές, καθώς είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, αλλά αποτελούν και πολύ καλές πηγές βιταμινών C και Κ, και φυλλικού οξέος. Πολύ ωφέλιμες θεωρούνται, επίσης, η αγκινάρα και η γλυκοπατάτα.
Απαραίτητη είναι και η προσθήκη των οσπρίων στο διαιτολόγιό μας, όπως οι φακές, τα ρεβύθια και ο αρακάς. Και, φυσικά, τα προϊόντα ολικής άλεσης – είτε ψωμί, είτε ζυμαρικά, είτε δημητριακά.
Μην ξεχνάμε, επίσης, τις τροφές που είναι πλούσιες σε προβιοτικά, λειτουργώντας ως βάλσαμο και παράλληλα “καύσιμο” για το έντερο, όπως το κεφίρ, αλλά και τα διάφορα είδη γιαουρτιών με προβιοτικά.
Τέλος, ας δούμε τη δυσκοιλιότητα ως μια καλή αφορμή για να σηκωθούμε επιτέλους από τον καναπέ μας. Κι αν δεν είμαστε οι τύποι του γυμναστηρίου ή δεν έχουμε πολύ χρόνο να διαθέσουμε για άσκηση, ένα μισάωρο περπάτημα στη γειτονιά, το χαλαρό τζόγκινγκ ή και μια βόλτα με το ποδήλατο, αν γίνονται σε σταθερή βάση, μπορούν να αποδειχθούν θαυματουργά. Δεν είναι και τόσο δύσκολο!

Πηγές
1. https://www.medicalnewstoday.com/articles/150322
2. https://www.healthline.com/nutrition/best-foods-for-constipation
3. https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0072608